İyileşmeyen Ayak Yaraları
Şeker hastalığı (diyabetes mellitus) kan şekeri olan glukozu dengede tutmaya yarayan insülin hormonunun eksikliği yada vücudun vermiş olduğu cevaptaki bozukluk nedeni ile kanda aşırı miktarda glukoz olmasıdır. . Diyabet olan hastaların en önemli hastaneye yatış nedeni ayak enfeksiyon ve yaralarıdır. Ayakta enfeksiyon ve yara gelişiminde damar tıkanıklığı büyük bir rol oynamaktadır. Damar tıkanıklığı şeker hastalarında oldukça sık karşılaşılan bir problemdir. Bu nedenle şeker hastalarında inme 5 kat, koroner damar hastalığı 2-4 kat ve bacak damar hastalığı ise 5 kat daha fazla görülmektedir. Diyabeti olup ta ölen hastaların yarısı 60 yaşın altındadır. Yara önemlidir çünkü bacağı kesilen şeker hastalarının %85 inde başlangıçta ayakta yara oluşmaktadır. Dünyada tüm bacak kesilmesi işlemlerinin %75 i şeker hastalarında yapılmaktadır. Şeker hastalarında bacak kesilme riski şeker hastası olmayanlardan 15 kat daha fazladır. Bacak kesildikten sonra karşı bacakta yara oluşup, tekrar kesilme ihtimali %50 ye ulaşmaktadır. Dahası bacağı kesilen şeker hastalarının ömrü kısalmaktadır. Bacağı kesilen bir şeker hastasının 5 yıl yaşama olasılığı ortalama %40 dır. Tüm bu nedenlerle şeker hastalarındaki ayak yaralarının oluşumunun engellenmesi ve oluştuğunda da etkin bir şekilde tedavi edilmesi çok büyük önem taşımaktadır.
Diyabetik ayak gelişen hastalarda iyileşmeyen yaraların altında yatan nedenlerden biri de damar darlık ve tıkanıklığına bağlı kan akımının yetersizliğidir. Diyabetik ayak hastalarında mutlaka damarların değerlendirmesi, darlık ve tıkanıklıkların da giderilmesi gerekir. Bu tür riskler giderilmezse diyabetik ayak ilerleyici olup organ kaybına yol açabilmektedir. Çoğu zamanda iyileşmeyen ayaklarda kangrene yol açıyor. Kangren hastanın ayakların kaybına yol açabilmektedir.
Balon ve stent ile yaranın iyileşmesinin hızlandırılması
Girişimsel radyolojide damar darlık ve tıkanıklıkları saptandığı taktirde bunlara yönelik balon anjiyoplasti ve stent yerleştirilmesi yapılabilmektedir. Periferik arterlerin (atardamarların) tedavisinde aortadan başlanarak bacak arterlerine ( iliak, femoral arterlere) balon anjiyoplasti ve stent yerleştirimektedir. Baldır arterlerdeki darlık ve tıkanıklıklar da günümüzdeki balon ve stent teknolojileri ile tedavi edilebilmektedir. Ayak bileği düzeyindeki darlıklara ulaşabilen yeni teknoloji ürünü balonlar sayesinde ayak damarlarında (arterler-atardamar) akım sağlanabilmekte ve amputasyon engellenebilmektedir. Yeni teknoloji ürünü pıhtı çıkarıcı-trombektomi ve plak çıkarıcı-atherektomi sistemleri ile damar tıkanıklarına yol açan trombüs ve atherom plakları da temizlenebilmektedir.
